ʻikai lava. Ngingila pe ʻikai? #19

ʻOku ʻiloa ʻa e kau Noaue ʻi heʻenau founga fefeka ki coVID-19. ʻOku siʻisiʻi foki mo ʻenau ngaahi meʻa, siʻi hifo ʻi he 10.000 pea mo, neongo ia, ko e tokotaha kotoa pe ʻoku ngaohikovia ko ha tulama, ko ha tokolahi siʻisiʻi pē ʻo e 256 tamateʻi. Kae tautautefito ki hono vakaiʻi fakalelei ʻo e ngaahi ngataʻanga fonua pea ʻoku tuku vave ʻa e ngaahi fonua ʻi he lisi kulokula. ʻOku ʻi ai ha faingamalie lelei ʻe toe ʻaonga foki ʻeni ki Netaleni pea ko ha meʻa fakaʻofaʻia ia ʻiate au., he ʻoku ou palani ke u ʻalu ki ai he uike kahaʻú. Ka ko ʻeni ko e talanoa ʻo Hurtigruten, ʻiloa mei he ngaahi fononga he matafanga mo e vaka kulokula, ʻa ia naʻe fakaʻaongaʻi ke ʻomi ʻa e fehokotakiʻanga pe ʻe taha ʻi he ngaahi kolo ʻi he matafanga fea ʻo Noaue. Te ke lava ʻo pehe ko Hurtigruten ko e hikisia fakafonua ia ʻo Noaue. Het bedrijf verzorgt ook cruises, onder andere naar Spitsbergen.

De intentie was om na lange tijd weer een cruise te maken naar Spitsbergen. Aangezien het aantal besmettingen begin juli gering was en daar bovenop nieuwe, strengere maatregelen, met name m.b.t. quarantaine werden ingevoerd, leek de kans verwaarloosbaar dat het mis kon gaan. En het is voor de cruise sector enorm belangrijk dat men kon laten zien dat er (weer) veilig gevaren kon worden. De sector ligt helemaal plat en er worden dramatische verliezen geleden, terwijl de schepen als drijvende spooksteden op de oceanen dobberen omdat ze nergens kunnen aanmeren en stilleggen kennelijk meer kost dan de motoren laten draaien. Kortom een drama en begrijpelijk dat men zo snel mogelijk de business weer wil opstarten. Hurtigruten was de eerste maatschappij die weer startte met cruises.

Hurtigruten kreeg drie dagen voor de eerste reis met het m.s. “Roald Amundsen” kreeg Hurtigruten te horen dat niemand aan wal kon gaan als de bemanning of passagiers bij het instappen in quarantaine zouden worden geplaatst. Tegelijkertijd vroegen de autoriteiten Hurtigruten om het infectiebeheersingsplan te wijzigen in het licht van de veranderingen. Volgens de regelgeving die op 15 juli in werking is getreden, mogen bemanningen of passagiers alleen aan wal gaan in Noorwegen of Spitsbergen, als niemand aan boord bij het instappen in quarantaine had mogen staan. Hurtigruten stond echter toe dat alle passagiers na de eerste reis op 24 juli aan land gingen.

Maandag 3 augustus gaf Daniel Skjeldam, de CEO van Hurtigruten, toe dat het bedrijf de buitenlandse bemanningen en quarantainevoorschriften aan boord niet goed genoeg heeft opgevolgd. Dit gold voor 16 bemanningsleden uit de Filipijnen. De woensdag erop bleek dat een passagier op een van de schepen van Hurtigruten besmet was. Vrijdagochtend werd bekend dat ook twee bemanningsleden besmet waren.

Zowel het ministerie als het National Institute of Public Health (NIPH) hebben verklaard dat ze dachten dat Hurtigruten de passagiers woensdag zou informeren. Pas vrijdag werd duidelijk dat Hurtigruten de passagiers nog niet had ingelicht.

Hurtigruten stelt dat ze werknemers de quarantaineperiode hebben laten uitvoeren terwijl ze aan boord werken. Maar dat mag helemaal niet. Je kunt natuurlijk niet met passagiers meegaan op een cruiseschip met een bevolking die bijzonder kwetsbaar is,

Inmiddels blijkt dat minimaal 36 werknemers zijn besmet en minimaal 4 reizigers, die dus ongewaarschuwd van boord mochten gaan en kennelijk aan land andere mensen hebben besmet.

Bijna alle besmette werknemers komen uit de Filipijnen. CEO Skjeldam vertelde maandag dat ze niet alle maatregelen hadden opgevolgd die nodig waren om de buitenlandse werknemers aan boord van het schip in quarantaine te plaatsen. De COO, Bent Martini, heeft zijn functie neergelegd nadat het totale aantal besmettingen boven de 60 uitkwam. Met name het feit dat de besmettingen zijn stilgehouden, wordt het bedrijf en de leiders ervan bijzonder kalijk genomen.

Hoewel de kansen klein leken, is men toch te hard van stapel gelopen. Ko ha ʻ kili siaine ʻeni ʻ mo e ʻ Diver ʻo Iso ʻ (ʻoku ʻikai foki taimi totonu ʻa e fuʻu hengihengia).

ʻOku ou toe fakamatalaʻi foki ʻi heʻeku tohi ʻa e ʻ toko ono ʻuli ʻ: makatuʻunga ʻi he ngaahi lesoni ne ako mei hono ʻanalaiso ʻo e ngaahi fakatuʻutamaki mo e ngaahi meʻa ne hoko ʻi he konga ki he vakapuna, ʻe lava ke pehē ʻe ha taha ʻoku faʻa ʻi ai ha fatongia ʻo e ngaahi tōnounou fakaetangatá, hangē ko e taʻeʻiló, visone ki he tanolo, siʻisiʻi ʻo e fetuʻutakí, fakaʻaliʻali solo, mālohi fakatoʻú, ongosia, loto hohaʻá, fakahohaʻasi, siʻisiʻi e assertiveness, etc. ʻOku fuʻu mahuʻinga ke fakakaukauʻi pe ko e fe ʻa e ngaahi moʻoniʻi meʻa kuo ne fakahoko ha fatongia heni mo e founga ʻe lava ke banned ai kinautolu mei he anga fakafonua ʻi he kahaʻu.. ʻOku mahino naʻe ʻi ai ha fatongia heni ʻo e teke malohi pea naʻe ʻikai ke ongoʻi tauʻataina ʻa kinautolu naʻa nau mamata ki he ngaohikovia ke lipooti kinautolu..

Naʻe ikunaʻi ʻe Hamilitoni ʻa e ʻuluaki lova ʻe fa pea kuo ʻosi ʻi ai ha hala loloa ʻi muʻa ʻia Meki Verstappen. Ko hono moʻoni, naʻa ne taki lahi ʻi he lova fakaʻosi ʻo ne lava ai ke fakakakato ʻa e lova fakaʻosi ʻaki ha foʻi vaʻe lafalafa ʻi ha foʻi haiane.. Ko hono fakanounou: hange naʻe ʻikai lava ʻa e fakaʻamu ke hoko ko ha hau ʻo mamani ʻi he konga ʻuluaki ʻo e faʻahitaʻu. ʻoku ʻikai ke u pehe ʻoku taʻemalava, koeʻuhi he ʻoku ʻikai te ke ʻilo ki ai mo Verstappen, ka ʻoku mahino ʻa e kamataʻanga ki he Briton pea kuo ne ʻosi lele lelei ʻi heʻene fononga ki hono hingoa hono fitu ʻo e mamani. Pe ʻe kei lava pe ʻe ha taha ʻo taʻofi ia? "ʻIkai", ʻOku Mahino ʻaupito ʻa e Verstappen. "ʻOku maʻu ʻe Mesetesi ha fuʻu taki lahi pehe. Ko e ʻuhinga ia ʻoku ou fakamahuʻingaʻi ai ʻa e feituʻu kotoa pe ʻoku ʻaonga."

Om een kwalificatie te geven aan de mislukking en te kunnen beschrijven hoe briljant deze is, hebben we een score ontwikkeld, de zogenaamde VIRAL-score. Dit is een maat voor het briljante gehalte van de mislukking. De score bestaat uit vijf componenten: V (Mata-meʻa-hā), I (Tui), R (Tokangaʻi ʻo e ngaahi meʻa ʻ), A (Founga) en L (Fuʻifuʻi). Tezamen vormen deze factoren het woord VIRAL en dat is geen toeval, want het gaat immers om leerervaringen die niet verborgen moeten blijven, maar het juist verdienen om verspreid te worden, dus ‘VIRAL’ moeten gaan!

ʻI he fuʻu ʻataʻatā kotoa pē 8. Ko ha tonounou ngingila moʻoni pea ʻoku ou ʻamanaki fakamatoato ʻe hoko ia ʻi hono ua, of eigenlijk al de zesde kans het toch nog gaat lukken. En anders later een keer. Hamilton zal Schumachers record van 7 kampioenschappen wel evenaren en wellicht overtreffen, maar de tijd van Max Verstappen zal gerust wel komen. Of dat met Red Bull gaat gebeuren, dat is natuurlijk afwachten.