Pakutanga kwepurojekiti, ipa nzwisiso mune inotarisirwa kuisa mari uye kudzoka kunodiwa kwemumwe nemumwe ane chekuita. Kana izvi zvichiongororwa uye zvakagovaniswa panguva uye nenzira yakakwana, misungo inogona kuonekwa munguva uye zvirongwa zvinogona kugadziriswa kuti zvibudirire zvakanyanya.

Chinangwa

Kutanga Rarama ine chekuita nepurojekiti yevarairidzi vakati wandei uye nyanzvi vanochengeta vane ruzivo rwakawanda. Kwenguva yakati, boka racho rakabatana rakatsvaga imwe nzira yekutsigira vanhu vakaremara. Mhedzisiro ye Rarama kwaiva kushandura pfungwa yebasa: kwete kufunga kubva kuhurongwa hwenyika uye inopihwa nemasangano, asi kubva kune zvinodikanwa uye zvinogoneka zvevanhu. Mikana inogoneka yekutsigira kubva munharaunda yavo yepedyo uye nharaunda yavanogara yaive yakakoshawo. ‘Kugarisana’ kwaiva pakati pechirongwa ichi, nokuti avo vanoshayiwa vane chimwe chinhu chokupa ivo vamene. Mukati meiyi pfungwa yekuzvida- uye kushandira pamwe kwaizopihwa nzvimbo yavo mukutsigira tekinoroji itsva.

Vatangi ve Rarama vaiva nechinangwa chokurega vanhu vachigara pamba kwenguva yakareba uye kuderedza kusurukirwa. Vaida kuita izvi nokuvatungamirira mukuita vanhu vatsva. Izvi zvaizorerutsira vachengeti mutoro, matunhu kana matunhu ane chekuita nekugarika uye zvinodhura zviri mukati meZVW, WLZ uye WMO yakaderedzwa.

Nepakati, sangano rainzi VitaValley. Dit is een open en onafhankelijk platform waarbij de focus op het opschalen en versnellen van innovaties ligt. Vooral het verbeteren van de gezondheid en het welzijn in Nederland is een belangrijk punt. Implementatie van digitale toepassingen zou moeten leiden tot doorbraken in zelfregie en zelfstandigheid.

VitaValley werd in eerste instantie betrokken bij Rarama met het oog op potentiële financiering, maar bleek later voornamelijk een bijdrage te kunnen leveren aan de strategievorming van het initiatief.

Svika

De initiatiefnemers hebben een coöperatie opgericht om een goede organisatiestructuur te realiseren voor Rarama. De coöperatie zou in pilots het Rarama-concept uitproberen. Vervolgens zou het model voor lokale franchisenemers beschikbaar worden. Om de mogelijkheden van opschaling en implementatie te onderzoeken is eerst een businessplan ontwikkeld. Hierna is een zogenaamde Social Return On Investment (SROI)-analyse met een positieve ratio uitgevoerd. Dit businessplan is gevolgd door een Social Return on Investement (SROI) analyse met een positieve ratio. Dit houdt in dat er onderzoek plaats gevonden heeft naar de kosten en baten van Rarama, en dat het initiatief uiteindelijk rendabel bleek. Belangrijke elementen bij de gebruikte SROI-methode zijn dat alle stakeholders betrokken worden en dat alle significante zaken tegen het licht worden gehouden. Voor de pilots was het cruciaal om een lokaal initiatief te vinden, waar partijen (burgers, gemeente, zorgaanbieder en zorgverzekeraar) gezamenlijk bereid waren een consortium te vormen en de benodigde investeringen te realiseren. Het grootste deel van deze investering zou bestemd zijn voor de zogenoemde Lééfhuizen. Dit zijn locaties waar hulpbehoevende personen tijdelijk ondersteuning kunnen ontvangen.

Mhedzisiro

De coöperatie is er niet in geslaagd om het concept met pilots in de praktijk te testen, omdat er sprake was van de onderstaande problemen tijdens het realisatieproces.

Binnen de groep initiatiefnemers bleek er ten eerste onenigheid te heersen over de koers en ongelijkwaardige inzet. Aangezien er geen succesgarantie was, stelde een deel van de betrokkenen zich in eerste instantie afwachtend op. Dit leidde tot veel energieverlies en uiteindelijk tot het afslanken van de coöperatie. Vervolgens hebben de resterende drie leden in anderhalf jaar alles op alles gezet om één of twee mogelijke projecten te realiseren. Als er voor de deadline geen kansrijke pilot in de praktijk kon worden gebracht, zouden we stoppen met het initiatief. Helaas is het team er uiteindelijk niet in geslaagd. Ondanks het enthousiasme over het concept, bleek de financiering van het vastgoed (Lééfhuis), telkens weer de bottleneck. Er werd naar alternatieve financieringsmethoden gezocht (Health Impact Bonds, crowdfunding, zorgobligaties en sociale fondsen), maar helaas kwam er telkens -ondanks inhoudelijk commitment- geen budget vrij. Soms leek het alsof de financieringsbarriere overwonnen ging worden, maar dan werd het initiatief alsnog op het laatste moment afgekeurd. Reden: het paste niet volledig binnen het plaatselijke gemeentebeleid. In de betreffende gemeente werd namelijk ingezet op een burgerinitiatief en niet op een multi-stakeholder model.

Kuderedza

Ondanks het feit dat Rarama nooit de benodigde financiële steun heeft kunnen krijgen, zijn er een aantal waardevolle lessen opgedaan tijdens het traject.

Door deze ervaring heeft VitaValley het gebruik van de SROI-methode kunnen aanscherpen. De organisatie begint nu geen enkel project zonder eerst een SROI-analyse uit te voeren. Het belang van een vroegtijdige uitvoering van de analyse blijkt namelijk groot! In het geval van Rarama werd de analyse pas uitgevoerd toen VitaValley aansloot bij het initiatief. De oorspronkelijke initiatiefnemers waren destijds al anderhalf jaar bezig met het concept. Uiteindelijk bleek uit de analyse dat de businesscase voor de gemeente (net) niet positief was. Een essentiële stakeholder wilde zich daarom niet committeren. Wanneer zoiets vroegtijdig wordt geconstateerd kan het plan aangepast worden, om de toezegging van essentiële partijen alsnog te verkrijgen.
Mocht er vroegtijdig een degelijke analyse worden uitgevoerd, dan nog blijkt het doorbreken van de systeemwereld met een radicaal ander concept weerbarstig. Een aansprekende visie en evidente businesscase kunnen dan nog steeds niet altijd opwegen tegen (plaatselijke) politieke agenda’s.
Vooral het vastgoedcomponent vereiste een risicovolle investering die in deze periode en met de beschikbare teamkennis te groot bleek. Het is aan te raden om vroegtijdig te signaleren welke kennis ontbreekt in een team.