Rai vinaka cake ki na vakatetei ni tikitiki ni gauna ni cava

Ni sa ka levu na kaukauwa ni mata ni kaukauwa, e sega sara ga ni dua na rai ena kena vakatetei na tikitiki ni gauna oya. Na Yavu ni Corona ena Mape (SCIK) o koya sa tauyavutaka kina e dua na itukutuku ni iwasewase levu- kei na vakarautaki ni itukutuku ka qai kila e dua na pailate e ((tev) e (Tesakiaki). E ka ni rarawa, ni sega ni rawa me yadrava tikoga na itagede ka cici tiko ena matanitu.. Era nuitaka na dauveivakatekivu me tekivutaki tale.

Kena inaki: Data over corona delen

Als de coronacrisis losbarst is de uitwisseling van gegevens over coronabesmettingen en -verdenkingen gebrekkig. Verdachte gevallen worden nauwelijks bijgehouden en het is moeilijk om zicht te krijgen op de lokale verspreiding van het virus. Daar wil SCiK verandering in brengen.

Het doel is om een platform te ontwikkelen waar zorgverleners gemakkelijk (verdachte) gevallen kunnen registeren en waar data omtrent corona tot op zeer lokaal niveau inzichtelijk worden gemaakt op een dashboard en in hittekaartjes. De coronadata worden gecombineerd met data omtrent bijvoorbeeld comorbiditeit. ‘Als je weet hoeveel diabeten of mensen met hart- en vaatziekten corona krijgen, dan verandert dat je risico-inschatting,’ licht huisarts Kerkhoven toe. Eerstelijnszorgverleners kunnen zo passende zorg leveren en beleidsmakers kunnen op basis van deze informatie betere beslissingen nemen over lokale maatregelen en de regionale inzet van mensen en middelen.

Als ik precies had geweten wie er aan tafel had moeten zitten, had ik misschien andere keuzes gemaakt.

Vakanamata ki na: Een pilotplatform met hulp van verschillende specialisten

Corona in Kaart begon tijdens de eerste coronagolf, in maart 2020, met een spontaan idee van de Rotterdamse broers Matthijs en Egge van der Poel, respectievelijk huisarts en datawetenschapper uit Rotterdam. Zij richtten een stichting op en verzamelden mensen uit verschillende disciplines om zich heen, zoals een juridisch expert, platformspecialisten, datawetenschappers en een epidemioloog.

De stichting startte gesprekken met verschillende beleidsmakers en zorgverleners op zowel regionaal als landelijk niveau om hen te overtuigen van het belang van het delen van data. Daarnaast begon SCiK een crowdfundingcampagne om geld op te halen voor een pilot van het platform. Samen met platformdiensten Esri en CloudVPS realiseerde SCiK een platform dat zes maanden gratis toegankelijk was. ‘Een aantal huisartsen in Rotterdam kon op een hittekaartje precies de verdenkingen en bevestigde gevallen zien,’ vertelt Egge van der Poel.

In opdracht van deelnemende zorgverleners gebruikte de stichting hun statistische gegevens voor het maken van analyses en kaarten, waar mogelijk verrijkt met openbare databronnen. Tevens konden zorgverleners via het platform onderling informatie uitwisselen.

Kena macala: Geen opdrachtgever, dus geen uitrol

Helaas lukte het SCiK niet om een opdrachtgever te vinden die de pilot landelijk uit zou willen en kunnen rollen. Hierdoor ontbrak er ook financiering om het project door te zetten.

Een groot obstakel waar SCiK tegenaan liep, was een defensieve houding als gevolg van een wisselende interpretatie van de privacywetgeving. Er is veel onduidelijkheid en angst over het delen van gezondheidsgegevens (al dan niet statistisch) binnen de zorgketen. ‘We hebben een pleidooi gehouden tot aan de Veiligheidsregio en het Informatieberaad Zorg van VWS, ia e sega ni cakacaka. Terwijl de maatschappelijke noodzaak toch evident is,’ zegt Kerkhoven.

Daar kwam bij dat niet alle partijen bereidwillig waren om hun data te delen. ‘Het verbaast me dat het grotere goed niet altijd werd gezien, dat men zei: Ik heb die data niet nodig voor mijn organisatie, dus waarom zou ik meewerken,’ aldus Van der Brug.

Tijdens de tweede coronagolf is het testbeleid aangepast en heeft de overheid een coronadashboard gemaakt. Toch ziet SCiK nog steeds dat er behoefte is aan betere data en het breder delen van data over besmettingen. Positieve testuitslagen van de GGD komen niet bij de huisarts terecht en cijfers zijn vaak incompleet of vertraagd. Er wordt weinig gebruik gemaakt van mogelijkheden om data te verrijken en zo meer sturingsinformatie te generen. Dat zou toch anders moeten kunnen.

Gauna ni vuli kei na ivakarau ni rai

Na iVakatagedegede ni Einstein – Sotavi ni dredre

De eerstelijnszorg is zeer complex. Er wordt gewerkt met veel verschillende datasystemen. Bovendien maken de verschillende interpretaties van de AVG het uitwisselen van persoonsgegevens tussen de verschillende stakeholders notoir moeilijk.

Na veituvatu – iWalewale sega ni vakaturi

SCiK heeft gemerkt hoe lastig het kan zijn om mensen ervan te overtuigen het anders te doen. Het lijkt erop dat het zorgsysteem vanuit een sterke centralistische reflex heeft gereageerd op de coronacrisis.

Na vanua lala ena teveli – Era sega ni vakaitavi taucoko na ilawalawa veiganiti

‘Als ik precies had geweten wie er aan tafel had moeten zitten, had ik misschien andere keuzes gemaakt,’ zegt Egge van der Poel nu. SCiK begon bij een vraag vanuit huisartsen, maar had het liefst meteen om tafel gezeten met de GGD, de Veiligheidsregio of het ministerie van VWS.

Na turaga raraba ka sega na mataivalu – Na vakasama dodonu, ia e sega ni kena ibalebale

De SCiK ontwikkelde een succesvolle pilot, maar had niet de juiste middelen om deze door te ontwikkelen. Het ontbrak zowel aan geld als aan een sterke lobby.