Kws muaj txuj xeeb hauv lub vaj huam sib luag

Kuj muaj ob peb theories kom pom tias yog vim li cas tej koom haum no zoo dua ntawm kev kawm los ntawm failures, tab sis feem ntau cov theories taw tes rau 'nyuas', 'kev nyab xeeb’ thiab 'puas hawv kev ruaj ntseg'. Cov no yog ib co kev sib nrauj kom to taub, Cia ib leeg kheej yog hais tias koj yuav ua tiag rau nws nyob hauv koj lub koom haum. Nws puv tias kev kawm tsis yooj yim rau ib lub koom haum, Yeej tsis yog ib tug tsis ua hauj lwm yog pib taw tes. Tiam sis, Nyob rau theem, nws yog ib qho yooj yim to taub vim muaj ntau qhov txawv ntawm ob tug neeg hauv kev kawm failures. Tshwj xeeb tshaj yog hais tias koj ua ib qho kev sib piv ntawm kev kawm thaum lub sij hawm ntev. Aka: vim li cas ib tug kws muaj txuj, tab sis lwm tus tsis?

Chess expert

Yog peb saib theories txog qhov ib tug kws muaj txuj, Muab cov Swede Karl Anders Ericsson (Ericsson, 1993; Ericsson, 1994; Ericsson, 2007) piav qhia qhov txawv. Qhov twg tej zaum sib ceg tias kev txawj ntse ntxiv yog feem ntau txiav txim los ntawm cov txuj ci, Ericsson thov ib yam dab tsi. Ericsson argues uas txawv tshaj 'ib tug neeg twg', Ib tug kws muaj txuj muaj kev kawm tshwj xeeb uas nws hu "txhob txwm xyaum". Txhob txwm xyaum ua raws li cov kauj ruam nram qab no (Ericsson, 2006):

  1. Socialization nrog lub npe
  2. Tau ib lub tsheb loj thauj neeg uas tau teev cov hom phiaj
  3. Tsim txoj kev ntsuas kev txhim kho
  4. Tsim kom muaj channels rau continuous thiab tam sim ntawd feedback
  5. Txoj kev loj hlob ntawm txoj kev kawm sawv cev rau saum toj kawg nkaus
  6. Kev cob qhia los ntawm cov tsheb loj thauj neeg mus cuag lub dag zog thiab concentration
  7. Kawm thov kom muaj qhov kev luj xyuas yus tus kheej thiab tuaj nrog koj tus kheej kev kawm sab saum toj.
  8. Tsim koj tus kheej kev cob qhia kom muaj kev cob qhia txog kev siv zog thiab concentration.

Muaj ob peb yam teeb meem coj qhov kev tshawb xav no los ntawm ib theem rau cov koom haum qib kawm. Mas; 1) noj mov yuav tsum muaj instant thiab 2) feedback yuav tsum piav seb raws nraim mus lawm thiab nws yuav tsum tau. Nyob rau ib theem, qhov no yog ib qho yooj yim xav txog tej yam los xav txog ib tug ntaus pob tesniv neeg uas ua ntawv uas knocks pob tawm thiab ib cov tsheb loj thauj neeg uas tam sim ntawd tom qab qhia nws mus zoo li cas mus tsis ncaj ncees lawm thiab seb nws yuav zoo tuaj. Qhov no yuav luag tsis yooj yim sua rau ib lub koom haum thiab tseem nyuaj heev rau cov koom haum xws li tsev kho mob. Tej lub koom haum yuav tau ib tug nqi ntawm cov ntaub ntawv kom zoo meej. Li ntawd, vim li cas yog Ericsson pab tsim ib zaj dabneeg txog txoj kev kawm peev xwm ntawm lub koom haum?

Kev tshawb xav ua ib tug kws muaj txuj yog tus kws muaj txuj 10.000 teev ntawm Malcolm Gladwell (2008). Tsuas yog thaum ib tug neeg ua ib tug neeg yuav npaum li cas yog ib txoj kev los mus qhia ib qho kev txawj, nws yuav txoj kev ua ib theem ntawm ib tug kws muaj txuj. Txawm li ntawd los, Ericsson tsis muab qhov kev ntseeg no thiab ntsia zoo rau txoj kev kawm (saum toj no). Ib qho piv txwv ntawm ib zoo deliberate xyaum no, piv txwv li, chess players uas nto moo ntais ntawv ntais ntawv thiab ceev ceev saib lawv khiav mus yog qhov “Sab xis” txav mus yog tias tus grandmaster tau kuj xaiv. Ericsson (1994) pheej nrhiav tau lwm tias grandmasters uas kawm nyob rau hauv no txoj kev ua kom tsawg tshaj li cov neeg uas lawv txoj kev kawm tiv thaiv kev ua si li ntau qhov yuam kev kom tau. Cov nqe lus nug ntawm no yog tias nws tsi muaj nuj nqis ntawd, tiam sis qhov zoo tshaj ntawm txoj kev kawm no tseem ceeb. Qhov zoo ces, tus nqi ntawm yuam kev uas tsev kho mob kawm los yog tsis npaum li cov khoom uas ib tug ntaus pob tesniv neeg uas ua ntawv ntaus hauv cov nuj nyob hauv nws cov hauj lwm. Txhob txwm xyaum xyaum thiaj li yuav tau mus thov kev pab txhua hnub, Vim hais tias muaj ntau tsuas yuam kev kawm los ntawm. Ib txoj kev zoo rau ib lub koom haum kom tau zoo yog li ntawd kom paub los ntawm lawv yuam kev ua ib tug kws muaj txuj yuav.

Qhov no suab zoo ib yam nkaus thiab yuav tsis muaj tseeb rau ib theem twg. Txhua tus me nyuam yuav uas tau tus tom ntej Roger Federer tsuav Ericsson tus yim kauj ruam yog raws li. Yog li no tsis tsimnyog tias Ericsson qhov kev tshawb xav lug criticized. hauv 2014 Ib qhov teeb meem ntawm txoj kev ntse journal txoj kev ntse yog devoted rau refuting nws cov neeg pab leg ntaubntawv (Tsib Bruin, ua noj, Leppink & Lub koob meej, 2014; Ackerman, 2014; tswj, 2014; Hambrick li al., 2014). Qhov no muaj coj mus rau ib tug nqi tseem ceeb ntawm kev tshawb kawm rau lwm determinants ntawm kev txawj ntse (IQ, mob siab rau, kev ua ub no), nrog rau cov lus xaus txog cov cawv uas txhob txwm xyaum muaj nyob rau theem ntawm kev txawj ntse ntawm ib tug neeg. Tau yuav luag txhua txoj kev tshawb pom muaj teeb meem loj. Ntxiv rau cov tib neeg, ib txhia kev tshawb fawb tau kuj tau ua nyob rau theem macro qib uas kawm. Kev tshawb luam tawm nyob rau hauv lub prestige journal xwm (Tau tsis tau., 2019) piv txwv, Los txog qhov kev xaus uas kev txhim kho rau cov koom haum hauv lub koom haum tom qab ib txog kev tsis ua hauj lwm thiab tsis tom qab ib tug nqi failures.

Cov ntawv nyeem tsis tau mas tsis tau piav seb los yog tsis kawm tom qab tsis ua hauj lwm ntawm lub koom haum npaum li cas. Feem ntau cov kev tshawb txuj rau lub koom haum kawm xaus nrog: “kev hloov tseem ceeb yog tsim nyog…”. Hauv kuv xav, cov tswvyim no muaj ib tug nqi ncaj ncees, Ua zoo ib yam li cov kev pom zoo rau cov neeg khiav dej num thiab policymakers. Nyob rau ib theem, no suab nrov lawm vim li cas thiaj li paub qhov tseeb ntawm cov lus tseeb. Txoj kev tshawb xav uas yuav piav seb muaj dab tsi tshwm sim los ntawm ntau (ib tug neeg thiab koom haum) tseem uas ploj lawm. Tsis tas li, kuv tsis xav tias kev kawm los ntawm kev ua tsis taus yog guaranteed thaum lub koom haum muaj cov yam ntxwv ntawm ib lub koom haum kawm. Yog vim li cas nws thiaj li tsim nyog los tshawb xyuas rau cov 'txuj yuaj'’ los sis 'IQ'’ ntawm lub koom haum kawm, Li cas ib tug kws muaj txuj ci kawm hab hom kev txiav txim siab seb puas muaj peev xwm kawm tau ntawv. Kuv thawj txoj kev tshawb no argues cov hav zoov 'phem' thiab 'failures', Tab sis ua li cas ua ib tsis ua hauj lwm tiag tiag tam sim no yuav tsum tau kev tshawb fawb ntxiv. Yog vim li cas kuv yuav xaus lus ntawm Ericsson. (1994):

"Ib tug account tshwj xeeb nyiaj txiag yuav tsum tau piav tag nrho ob txoj kev loj hlob tau ua rau kev kawm ntxiv thiab cov genetic thiab kis tau raws nraim li nws".

Cov Neeg Sawv Cev

  • Ackerman, P. L. (2014). dev paus, kev nyuaj siab, kev kawm ua hauj lwm thiab kev kawm ntawm kev kawm: Txuj yim thiab ib tug neeg txawv. Txawj ntse, 45, 6-17.
  • Tsib Bruin, A. B., ua noj, E. M., Leppink, J., & Lub koob meej, G. (2014). Xyaum, txawj ntse, thiab txaus siab rau qhov novice chess players: Kev tshawb fawb prospective ntawm tus earliest tsis nyob ntev ntawm ib tug hauj lwm chess. Txawj ntse, 45, 18-25.
  • Ericsson, K. A. (2006). Qhov cawv ntawm kev kawm thiab txhob txwm xyaum ua tej yam kev kawm txawj. Tus Cambridge handbook ntawm kev txawj ntse thiab kev kawm txawj, 38, 685-705.
  • Ericsson, K. A., & charness, N. (1994). Kws muaj txuj kev kawm: Nws cov qauv thiab tshaaj. Neeg American psychologist, 49(8), 725.
  • Ericsson, K. A., Krampe, R. T., & Tesch-Römer, C. (1993). Lub luag hauj lwm ntawm deliberate xyaum hauv lub tshaaj ntawm cov kws muaj txuj ci. Kev ntsuam xyuas Psychological, 100(3), 363.
  • Ericsson, K. A., Prietula, M. J., & khaws cia, E. T. (2007). Qhov ua ntawm ib tug kws muaj txuj. Harvard ua hauj lwm rov xyuas, 85(7/8), 114.
  • Gladwell, M. (2008). Sab nraud: Zaj dabneeg uas kawm tau zoo. tsawg, xim av.
  • tswj, R. H. (2014). Lub luag hauj lwm ntawm txoj kev ntse rau kev kawm nyob rau hauv cov kev txawj ntse expertise domain ntawm chess. Txawj ntse, 45, 26-33.
  • hambrick, D. Z., Oswald, F. L., Altmann, E. M., Meinz, E. J., Gobet, F., & Campitelli, G. (2014). Txhob txwm xyaum: Yog tias tag nrho nws yuav siv sij hawm ua ib tug kws muaj txuj?. Txawj ntse, 45, 34-45.
  • Yin, Y., Wang, Y., Evans, J. A., & Wang, D. (2019). Quantifying cov dynamics ntawm tsis ua hauj lwm hla kev kawm, ruaj ntseg thiab ruaj ntseg. Xeebtxob, 575(7781), 190-194.