Ungalokothi ucabange ukuthi wonke umuntu unolwazi ngokugcwele, ikakhulukazi uma kukhona ulwazi olusha. Nikeza indawo yolwazi lapho wonke umuntu ekwazi ukwenza izinqumo zakhe. Hlola isimo sabanye ababambiqhaza futhi ucabange ukuthi yiluphi ulwazi abaludingayo.

Inhloso

Ngaphambi kokuthi umuthi uze emakethe, kwenziwa ucwaningo olunzulu mayelana nomphumela kanye nemiphumela engemihle yomuthi. Uma kunezinkomba zolwazi olusha lokuphepha ngemuva kokwethulwa kwemakethe (okungakabikho kokufakwayo kwephakeji) kuzoba nocwaningo lokuhlaziya kabusha lomuthi ngohulumeni. Ikakhulukazi ngezinguquko ezinkulu, kubalulekile ukuthi abahlinzeki bezempilo nosokhemisi bathole lolu lwazi futhi bonke abasebenzisi baziswe.

Indlela

Uma ucwaningo lokuhlola kabusha lubonisa ukuthi ipheshana lephakheji lidinga ukubuyekezwa nolwazi olwengeziwe lwengozi mayelana nomuthi, bese kuthi iMedicines Evaluation Board ikhiphe I-Direct Healthcare Professional Communication (I-DHPC) kubo bonke odokotela nosokhemisi. I-DHPC iyisikhathi esisodwa, izindlela ezengeziwe zokunciphisa ubungozi ezisetshenziselwa ukwazisa ngokushesha nangokugcwele abahlinzeki bezempilo.

Umphumela

Akuzibonakalisi ukuthi ulwazi lwamanje kakhulu lufinyelela ngempela kubasebenzisi bemithi, naphezu kwezinqubo eziqinile ezichazwe ngenhla. Isibonelo lapho lokhu kungenzeki khona, indaba yowesifazane okungenzeka ukuthi wagcina esibhedlela ene-embolism kabili yamaphaphu ngenxa yemiphumela emibi ye-contraceptive de Nuvaring.

Kuphathelene nowesifazane we-biomedical othi, ngenxa yokusebenzisa kalula, ashintshe iphilisi elivamile aye ku-Nuvaring eneminyaka engamashumi amathathu. (equkethe isizukulwane sesithathu sokuvimbela inzalo). Ukushintsha bekulula. I-GP ihambisana nesicelo futhi ibeka i-Nuvaring ngaphandle kokuhlolwa noma ukwelulekwa okwengeziwe. Le ntokazi iyazihlola ngokwayo izingozi futhi ayitholi sizathu sokukhathazeka lapha.

Ngemuva kweminyaka yokusetshenziswa ngaphandle kwezikhalazo, vuka phakathi 2017 izikhalazo ezingacacile zokukhathala nokuphelelwa umoya ngemva kwendiza ende. Iwashi lakhe elihlakaniphile liphinde likhombise ukuthi izinga lokushaya kwenhliziyo yakhe ephumule liphezulu kakhulu. Ngoba unkosikazi uhlala engumqemane, Ingabe ukhathazekile kakhulu ngemva kwezinsuku ezimbalwa aze aye kudokotela, kulandelwa ukungeniswa esibhedlela ngokushesha nge-embolism yamaphaphu kabili. Ngenhlanhla, ukwelashwa kuphumelele, kodwa unkosikazi udlula ohlelweni lokuhlunyeleliswa kwezimilo 6 izinyanga ku, akwazi ukwenza umsebenzi wakhe kuphela 50% futhi kuyodingeka aqhubeke ethatha imithi enciphisa igazi isikhathi eside.

Imiphumela emibi ye-Nuvaring (nezinye izinto zokuvimbela inzalo) wangena 2013 ivuselelwe emphakathini: abesifazane abayizinkulungwane ezimbili eMelika basola umkhiqizi we-MSD ngokuthi i-Nuvaring thrombosis, ibangele i-pulmonary embolism kanye nokushaywa unhlangothi. Abesifazane abangamakhulu amane babe sebefaka isimangalo. Kwalandela kwangena 2013 ukuhlolwa kabusha kweYurophu kwesizukulwane esisha sezindlela zokuvimbela inzalo umnyombo wazo wawungu: njengomhlinzeki wezempilo, naka izimpawu ze-thrombosis futhi wenze ukuxhumana phakathi kwephrofayili yengozi (lokho kushintsha ngesikhathi sokuphila kowesifazane, indala iba sengozini enkulu) kanye nokusetshenziswa kokuvimbela inzalo.

Vuliwe 28 January 2014 Ibhodi Lokuhlola Imithi likhiphe i-DHPC kubo bonke odokotela nosokhemisi ngombhalo:
‘Kubaluleke kakhulu ukuhlola kahle izici eziyingozi zomuntu wesifazane futhi uzihlole njalo. Ukuqwashisa okwengeziwe kufanele futhi kunikezwe izimpawu nezimpawu ze-thrombosis kanye ne-cerebral infarction; lezi kufanele zichazwe ngokucacile kwabesifazane abanikezwe isivimbeli-nzalo esihlanganisiwe esinama-hormone.”

Ngeshwa, intokazi evela esibonelweni ayikutholi okuningi engxabanweni 2014 eduze kwaseNuvaring, naphezu kokugcina imigudu evamile yokuxhumana yezindaba. Akakhumbuli ethintwa ngudokotela wakhe noma usokhemisi. UNksz uphinde wasebenzisa uhlelo lokusebenza lokubambelela e-Nuvaring ocingweni lwakhe, kodwa futhi lena ayizange inikeze noma iyiphi isignali mayelana nolwazi olusha lokuphepha.

Nciphisa

De aanname dat onze veiligheidssystemen dusdanig zijn ingericht dat belangrijke informatie over medicatie adequaat bij eindgebruikers terechtkomt, mag nog niet gemaakt worden, zo blijkt uit deze casus.

De ambitie om alle beschikbare informatie nog beter aan elkaar te gaan koppelen, is een belangrijk fundament geweest van de in 2018 opgerichte start-up pharmacare.ai, die “24/7-je-apotheker-in-je-broekzak oplossingen” ontwikkelt. Het eerste product wordt verwacht in de eerste helft van 2019. De droom van deze startup is om circulaire farmaceutisch zorgconcepten te faciliteren, die persoonlijke en financiële schade door geneesmiddelgebruik voorkomen door geïntegreerd gebruik van persoonlijke (digitale) zorgdata en proactieve communicatie daaromtrent.

Inzichten die pharmacare.ai gebruikt bij de ontwikkeling van producten zijn:

1. Izinketho zamanje zokuxhumana zedijithali ezinkundleni zokuxhumana zivumela isiguli ukuba saziswe ngokuqhubekayo mayelana - maqondana naso - izibuyekezo zezidakamizwa ezifanele. Lapha kukhona ithuba elikhulu lokuthi osokhemisi nodokotela bakwazi ukwazisa isiguli ngaso sonke isikhathi ngokuqondile “ephaketheni”..
2. Imikhiqizo ekala ulwazi oluhlobene nempilo, njengamawashi aqapha ukushaya kwenhliziyo, zisetshenziswa kabanzi. Manje sebeyanda odokotela nosokhemisi, abazoxhumanisa le datha nezinhlelo zabo zolwazi lwezokwelapha noma zemithi, ezingaba nomthelela ekubonweni kwangaphambili kwemiphumela emibi kakhulu yemithi.
3. Kuyafiseleka ukuthi ulwazi lokufaka iphakheji luhlelwe nakakhulu, ukuze iseluleko somuntu siqu sinikezwe isiguli esikhathini esizayo mayelana nomphumela nemiphumela engemihle yezingozi.

Igama: UClaudia Rijcken
Inhlangano: ikhemisi.ai

SHIYA IMIBONO