MindAffect ontwikkelde een gepatenteerde technologie die ‘locked-in’- en ALS-patiënten in staat stelt om toch te communiceren. MindAffects revolutionaire technologie maakt het mogelijk om data over stimuli in de hersenen te verzamelen en te analyseren, en dat veel sneller en nauwkeuriger dan elke andere beschikbare techniek.

Een revolutionair product dat zijn tijd ver vooruit is. Toch ging MindAffect bijna onderuit. We spreken CEO Jennifer Goodall: hoe kwam het dat MindAffect langs de rand van de afgrond scheerde en hoe hebben ze het toch weten te redden?

Jennifer Goodall, CEO MindAffect

Foto: Liesbeth Dingemans

Oprichter en uitvinder prof. Peter Desain is een prominent neurowetenschapper aan de Radboud Universiteit. Hij begint in 2010 met een team aan wetenschappelijk onderzoek met als doel een betere, snellere en nauwkeurigere hersen-computerinterface te ontwikkelen. Die interface moet als het ware kunnen gedachtenlezen: hersenactiviteit omzetten in directe communicatie. Het is zijn droom om ALS-patiënten en mensen met ‘locked-in-syndroom’ te laten communiceren via hun hersenactiviteit.

Hoe de technologie van MindAffect werkt
Een patiënt kijkt naar een toetsenbord of scherm en denkt aan wat hij of zij wil zeggen. De hersen-computerinterface van MindAffect meet de hersenactiviteit en vertaalt deze naar een tekst op het scherm, zonder verdere input door de patiënt. Deze methode is snel, betrouwbaar en eenvoudig te leren.

MindAffect is voortgekomen uit het Donders Institute for Brain, Cognition and Behaviour van de Radboud Universiteit. Met steun van het NLC, een vooraanstaande health-tech incubator, en het ALS Institute haalden Desain en zijn onderzoeksteam de technologie uit de universiteit en vormde de nieuwe healthtech-onderneming MindAffect.

Het team van academisch geschoolde wetenschappers focust aanvankelijk alleen op de ontwikkeling van de hersen-computerinterface. Ze heeft een enorme drive om het onoplosbare op te lossen, om gedachten te lezen zonder enig andere respons van de patiënt. Het begin is sterk: het team is zeer verheugd wanneer ze al vroeg in het ontwikkelproces de ‘ALS Prize for Life’ winnen. Het unieke algoritme van MindAffect interpreteert dan ook hersenactiviteit tien keer sneller dan de snelste alternatieve technologieën. En snelheid is bij communicatie natuurlijk cruciaal.

Met de oplevering van het eerste werkende prototype begint het uitgebreide testen. Na een kleine twee jaar toont het team aan dat het is gelukt: ze hebben een extreem moeilijk probleem opgelost! Hun hooggeavanceerde systeem werkt inderdaad het beste voor de beoogde doelgroep van ernstige locked-in ALS-patiënten, die geen enkel vermogen hebben om hun spieren te bewegen. Het probleem: dit is een hele kleine subgroep. Voor de grotere groep ALS-patiënten is de technologie van MindAffect geen verbetering vergeleken met ‘low-tech’ alternatieven, zoals eye-tracking. Daarbij heeft het team door hun extreme focus geen aandacht gehad voor de zakelijke kant. Andere toepassingen van de technologie buiten de wereld van ALS hebben ze niet overwogen. De kille, zakelijke werkelijkheid is dat deze technologische doorbraak niet resulteerde in een commercieel succes, omdat de markt te klein is. Goodall: “Academisch gezien haalde MindAffect een 10, zakelijk gezien hadden ze, nou ja, niets.”

Het team is enorm ontmoedigd. In hun wereld zijn ze enorm succesvol, maar ze voelen zich verslagen. CEO Ivo de la Rive-Box werkt de rest van 2020 voortvarend om de focus van het team te verleggen naar andere markten, maar de energie en dynamiek van de beginperiode is weg. Tegen het einde van het jaar is het team uitgeput, en zijn de tijd en het geld opgebruikt. De directeur snijdt in de kosten door het team terug te brengen tot drie ontwikkelaars. Zo verschaft hij MindAffect vier maanden extra tijd. En hij zoekt hulp.

Als belangrijkste aandeelhouder gelooft NLC nog steeds dat zulke superieure technologie waarde kan hebben. Zij introduceren Jennifer Goodall, een nieuwkomer die de opdracht krijgt om MindAffect te redden. Goodall heeft veel ervaring in de wereld van investeringsbanken en strategische consultancy. “Ik was gefascineerd door de technologie. Daarbij nam ik geen emotionele bagage mee over wat er in het verleden was gebeurd en had ik veel zin in deze nieuwe klus”, vertelt Goodall.

“In het begin was het onduidelijk hoeveel en welke invloed ik op het bedrijf kon hebben. Het waren tenslotte briljante wetenschappers”, blikt zij terug. “NLC loste dit op door me drie instructies te geven: ‘Go go go!’. Ik kon het dus helemaal op mijn manier doen: informeel, pragmatisch en heel direct. Ik vroeg het team: ‘Is de technologie écht speciaal?’ en zij antwoordden: ‘Ja, alleen weten we nog niet waarvoor!’ Vervolgens gaf ik iedereen vrij spel om te verkennen, uit te zoeken en te brainstormen zonder de belemmeringen van eenieders ego en typische academische hiërarchieën. We hadden als voordeel dat het team, na de verslagenheid van een paar maanden eerder, openstond voor een nieuwe manier van werken. En de beperkte tijd van vier maanden die we nog hadden, werkte in ons voordeel. We moesten meningsverschillen en fouten uit het verleden direct terzijde schuiven om het probleem op te lossen: welke toepassingen zijn er voor deze geweldige technologie?”

Tijdens intensieve sessies moet het team met ideeën komen. Dit brengt de energie en creativiteit terug in het team. Ze leveren 25 kansen op voor andere toepassingen van de technologie: van pratende legoblokjes tot pilotentraining en toepassingen voor medische diagnostiek. Het team pluist het complete netwerk van de teamleden, het bedrijf en de aandeelhouders uit op zoek naar interessante partners. Zo maken ze een korte lijst van veelbelovende ideeën met groot marktpotentieel en interessante mogelijke sponsoren voor een ontwikkelingspilot. “Dat betekende dat sommige geweldige ideeën maar onrendabele niet op de lijst kwamen, in ieder geval voor de korte termijn”, vertelt Goodall. “Vooral voor Peter Desain was dit een moeilijke fase, omdat hij afscheid moest nemen van zijn oorspronkelijke ideeën voor MindAffect. Onze benadering ging in tegen wat hij kende uit de academische wereld, hij vond het een harde benadering om projecten te kiezen op basis van financiële haalbaarheid. Maar toen we enthousiaste en geïnteresseerde reacties van sponsoren kregen, draaide hij bij. Sterker nog: hij speelde een essentiële rol bij het verwerven van ons belangrijkste contract.”

Desains nieuwe bereidheid straalt af op heel MindAffect; hij inspireert het team met zijn creativiteit en enorm waardevolle netwerk. Binnen een jaar werkt het team aan twee betaalde pilots voor een van de grootste hoortoestelfabrikanten ter wereld en met een grote financiële overheidsbijdrage aan de ontwikkeling van een EEG-gebaseerd systeem voor het diagnosticeren van bepaalde oogaandoeningen (glaucoom). De nieuwe richting krijgt steun via een nieuwe financieringsronde door de aandeelhouders. Hierdoor heeft het bedrijf nieuwe financiële stabiliteit en een duidelijke visie voor de toekomst.

De technologie heeft nog steeds een enorm potentieel in ‘health tech’: MindAffect kan het gezichtsvermogen van mensen testen door hun hersenen met visuele en auditieve signalen te stimuleren en vervolgens de respons in de hersenen te interpreteren, zonder dat de patiënt iets heeft gezegd. Daarmee is de techniek geschikt voor allerlei bevolkingsgroepen, zoals kleine kinderen en mensen met een verstandelijke beperking, en levert het sneller meer data op tegen lagere kosten dan andere systemen. Het is slechts één voorbeeld van de vele mogelijke toepassingen in allerlei diagnostische situaties. Zo gaat er voor MindAffect een hele wereld aan kansen open om bij te dragen aan oplossingen voor gezondheidsproblemen.