Inhloso

Ososayensi uGeim noNovoselov babethanda ukuhlela izivivinyo zabo ezibizwa ngoLwesihlanu kusihlwa, ukuhlola okujabulisayo ngaphandle kwesimo esicatshangelwe ngaphambili lapho uya khona, basho kwinhlolokhono, “okungenani 10 iphesenti lesikhathi sakho ozosichitha”.

Indlela yokwenza

Esivivinyweni esinjalo badweba, phakathi 2004, ngocezu lwe-Scotch tape ikhasi elincanyana kakhulu le-graphite elisuka endaweni yepensela.

Umphumela

Uhlobo locingo lwenkukhu lwama-athomu ekhabhoni olubambe umhlaba wefiziksi kusukela ngaleso sikhathi. Futhi yaletha uGeim noNovoselov 2010 uMklomelo KaNobel. Ucingo lwenkukhu - i-graphene - lunezici ezihlukile. Iyakwazi ukuhambisa ugesi njengoba kwenza ithusi. Iqhuba ukushisa kangcono kunazo zonke izinto ezaziwayo. Iyavumelana nezimo futhi icishe ibe sobala, nokho kuminyene kangangokuthi ngisho negesi ye-helium ayinakudlula kuyo. Ngakho-ke i-graphene ibonwa njengekhandidethi le-electronics emisha: ama-graphene transistors kulindeleke ukuthi asheshe kunama-silicon transistors amanje. Ngoba i-graphene iqhuba kahle futhi isobala, ingabe futhi ilungele ukusetshenziswa kuzikrini zokuthinta, amaphaneli akhanyayo namaseli elanga. Lapho i-graphene ixutshwa kumapulasitiki, ingakwazi yini ukwenza lawo mapulasitiki angakwazi ukumelana nokushisa futhi aqine, futhi ukhiqize izinto eziqinile kakhulu, kube lula futhi kube nezimo, nalabo okungenzeka basezindizeni, izimoto kanye ne-aerospace kuzosetshenziswa.

Izifundo

Isikhala: “Abantu abaningi bebefuna i-graphene futhi ngacishe ngahlangana nayo. (…) Konke engingakwenza, uzama ukwandisa amathuba amancane okukhubeka kokuthile futhi.” UGeim uthole i-graphene 'ngengozi', ukutholakala kwakhe kwaba umphumela wokuzola. Emsebenzini wakhe uvula indawo yokudala, ngokudlala nangokuqondana. Ukuze wazi ukuthi ukhubeke entweni ebalulekile noma cha, udinga ulwazi olwanele oluyisisekelo. Njengomfana oneminyaka eyishumi nanhlanu ubudala, wayefuna ukuthola izimpendulo zemibuzo emikhulu: isebenza kanjani icosmos. I-Astrofysica. I-particle physics. Kamuva wabhala i-thesis yakhe nge-physics of metals. Hlanyela. Ukubhoka. Kodwa kwabe sekuqala ukuba mnandi. “Ngangithole ulwazi oluyisisekelo, manje ngase ngikwazi ukukhetha izifundo zami, fantaze, cabanga, ukudlala." Lezi zinyathelo ezihlosiwe zokuqoqa ulwazi oludingekayo zinikeze uGeim isikhala abesifuna. Wayesekwazile ukwenza umsebenzi wakhe futhi engase aqale ukuhlola. I-Serendipity ayikwazi ukuba khona endaweni engenalutho: kuthatha indaba yokudlala kanye nendawo ukuzulazula.

Ngokuqhubekayo:
UGeim wenze ucwaningo oluhlanya kakhulu: ngokwesibonelo, wavumela umkhabi ukuba antante endaweni enozibuthe enamandla kakhulu. Kulokhu wangena 2000 Umklomelo we-Ig Nobel - umlingani weNobel Prize, ucwaningo crazy. UGeims hamster ubhale ngokuhlanganyela ukushicilelwa okukhulunywa ngakho. Isikhala, owayesebenza eNyuvesi yaseRadboud eNetherlands ubonisa ukuthi kwakungekho njalo ukwazisa okufanayo ngalolu hlobo lokuhlola eNetherlands.. Lesi kwakuyisizathu esisodwa sokushiya eManchester lapho aba khona uprofesa. “Uhlelo lwezemfundo lwaseDashi luhluke kakhulu kimina”. Njengoba esho kumagazini ochwepheshe. “Uprofesa oyedwa ungumphathi futhi wonke umuntu eqenjini lakhe ungaphansi kwakhe. (…) Angizizwa ngikhululekile ngalokho.”

Imithombo: I-NRCOkulandelayo, ULwesine 13/1/2011, Imikhiqizo ye-Lumax, 24/11/2010
Umbhali: abahleli IVBM

OKUNYE UKWEHLULEKA OKUHLE

Kungani ukwehluleka kuyindlela…

Xhumana nathi ukuze uthole i-workshop noma inkulumo

Noma shayela uPaul Iske +31 6 54 62 61 60 / Bas Ruyssenaars +31 6 14 21 33 47